Blue Origin'in New Shepard roketi, 14 Nisan 2025 sabahı Teksas'taki fırlatma alanından kalktı. Katy Perry'nin yanı sıra Blue Origin ve Amazon’un sahibi Jeff Bezos'un nişanlısı Lauren Sanchez, gazeteci Gayle King, eski NASA bilim insanları Amanda Nguyen ve Aisha Bowe ile film yapımcısı Kerianne Flynn, bu uçuşta yer aldı. Perry’nin yüzündeki heyecanın yanında, dünyaya dönüşte toprağı öpmesi medyada yer buldu.
Cesaret mi israf mı?
Uzayda kaldığı 11 dakika içinde Louis Armstrong'un ünlü şarkısı What a Wonderful World’ü seslendiren Perry, uzay yolculuğunu sevgiyle ve hayata bağlanmakla ilişkilendirerek duygusal yorumlar yaptı.
Perry'nin sözleri ve yolculuktaki samimi tavırları, hayranlarından övgü ve destek toplarken, halkın ve uzmanların tepkileri beklendiği kadar coşkulu değildi. Sosyal medya ve çeşitli platformlarda, bu uçuşu anlamsız bir gösteri olarak nitelendiren yorumlar sıkça yer aldı. Fast-food zinciri Wendy's bile "Onu geri gönderebilir miyiz?" diyerek ironik bir tweet attı. Başka kullanıcılarsa Katy Perry'nin yolculuk öncesinde sicim teorisi çalıştığına dair söylentilerle dalga geçti.
İlk turist uzaya çıkalı çeyrek asır oldu
Uzay turizmi, aslında Dennis Tito'nun 2001 yılında Uluslararası Uzay İstasyonu'na ilk turist olarak gitmesiyle başlayan ticari bir alan. O günden bu yana, bazı girişimciler ve şirketler; özellikle SpaceX, Blue Origin ve Virgin Galactic, turistik amaçlı uzay uçuşlarını ticari bir model olarak pazarlıyor. Virgin Galactic bileti 250 bin dolar, Blue Origin ise yaklaşık 150 bin dolara bu uçuşu gerçekleştiriyor.
Uzmanlar uzay turizmine mesafeli
Uzmanlar da bu konuya mesafeli. Bu gezilerin nihai felsefi amacına bakıldığında insanlığın bir elçisi olmak yerine kendi kişisel sebepleriyle bu yolculuğa çıkıldığını düşünmemek elde değil. Bu tür geziler, bilime de bir katkı sunmuyor, olsa olsa Bezos’un şirketinin büyük bir pazarlama faaliyeti oldu. İşe biletlerin fiyatları açısından bakarsak, Katy Perry’ye uçuşu hediye etmek, bu sayfaya kadar uzanan bir diyalog başlatarak aslında milyonlarca dolar harcasanız elde edemeyeceğiniz bir görünürlük kazandırıyor.
Dünya yumurta alamazken…
Eleştirilerin diğer bir boyutu ise çevresel ve etik konularla ilgili. Uzay turizminin atmosfere ve ozon tabakasına zararlı olacağını anlamak için özel bir araştırma yapmaya gerek yok. Uzmanlar bu tür roket fırlatmalarının iklim üzerinde düşündüğümüzden daha büyük etkilere sahip olabileceğini ifade ediyor.
Etik açıdan bakıldığında ise oyuncu Olivia Munn’un sözleri durumu açıklamaya yetiyor: "Dünyada insanların yumurta bile alamadığı bir dönemde uzay turizmi saçma geliyor.”
Uzay turizmi için ideal kişilik: Katy Perry
Bu noktada Katy Perry'nin kişiliği de tartışmaya değer. Perry cesur, samimi ve kendini ironiden uzak tutmayan bir ünlü. Toplumun eleştirilerine rağmen risk almayı ve garip durumlarda gülünç görünme pahasına da olsa fark yaratmayı seven biri. Belki de benzer konumdaki Taylor Swift veya Beyoncé gibi diğer yıldızlar gibi ciddi ve kontrollü olmadığı için, uzaya gitmek gibi absürt ve gösterişli görünen bu faaliyetin en ideal figürü o oldu.
Bana kalırsa Katy Perry ve diğer özel uzay gezginleri kendilerine turist denmesini reddetmeleri de bu ironinin bir parçası. Yüz binlerce dolara (TL’ye sakın çevirmeyin) mal olan, toplam 11 dakika süren bir yolculuk için başka hangi adı kullanabiliriz ki? Belki de benzer bir yolculuk yapıp, kısa da olsa bilimsel deneylere katılan Richard Garriott’un istediği gibi ‘özel astronot’ demek daha iyi olur.
Ancak her ne olursa olsun, uzay insanlık için enteresan bir açılım. Stephen Hawking'in de dediği gibi, "Giderek daha fazla yolcuyu uzaya götürmek, onların ve bizim hem dışarıya hem de geriye taze bir bakış açısıyla bakmamızı sağlayacak." Uzay turizmi, insanlığın uzayla olan ilişkisini tamamen değiştirebilecek bir potansiyele sahip ve gelecekte çok daha erişilebilir bir macera haline gelebilir.
Nasıl uzay turisti olunur?
Uzay turizmi, bir zamanlar sadece profesyonel astronotların ayrıcalığıyken, günümüzde giderek daha fazla insanın hayalini süsleyen bir macera haline geliyor. Uzay endüstrisindeki en hızlı büyüyen alanlardan biri haline gelen bu alan hakkında ABD’de yapılan bir araştırma katılımcıların yaklaşık %42'sinin bir uzay aracıyla Dünya yörüngesinde seyahat etmekle kesinlikle veya muhtemelen ilgilendiklerini gösteriyor. Bu ilgi, özellikle genç nesiller arasında daha yüksek.
Uzaya turist olarak gitmenin birkaç farklı yolu var ve bu seçenekler hem deneyim hem de maliyet açısından farklılık gösteriyor.
Bu yolculukları kim düzenliyor?
Uzay turizmi sektörü, özel uzay şirketlerinin öncülüğünde hızla gelişiyor. Space Perspective, Worldview, Virgin Galactic, Blue Origin, SpaceX ve Zero-G bu alanda aktif olarak çalışıyor ve gelecekte daha fazla şirketin pazara girmesi bekleniyor. Bu şirketler, uzay araçlarını geliştiriyor, test ediyor ve ticari uçuşlar için gerekli izinleri alıyorlar. Ayrıca, yolcuların güvenliğini sağlamak için gerekli eğitimleri de sunuyorlar.
